Her şey ‘devrim’den sonra oldu!


03 Aralık 2020 Perşembe 20:53 Dönüp dönüp dünyadaki yok olmakta olan diller listesine bakıyorum bu aralar. Batı Ermenicesi de dahil olmak üzere Türkiye’de 100 yıl önce konuşulan birçok dil var orada. Niye acaba? Hep bu coğrafyadan. Ermeni, Rum, Süryani ve Musevi dini önderleri ile vakıf yöneticileri yine yıllık geleneksel devlet erkanı görüşmelerini yaptılar geçtiğimiz haftalarda. Biz ‘az’ların temsilcileriyle, böyle ara sıra çağrılınca ya da işler çok karışınca görüşülür. Genelde de;  24 Nisanlar’da, Heybeliada Ruhban Okulu konusu kızışınca; Yıllar sonra topraklarına geri dönen bir Süryani kaybolunca; Mardin’deki Deyrulzafaran manastırı ve toprakları söz konusu olunca; Veya AB’den iyi not veya suskunluk gerekince olur bu görüşmeler. … Okumaya devam et Her şey ‘devrim’den sonra oldu!

Cumhuriyetin kapısındaki ‘girilmez’ tabelası


Bir haftadır şu sahaf dükkanının kapısına asılı “Yahudiler Giremez” yazısını düşünüyorum. Dünyada her ırkçı akım zamanında dükkan kapılarına “Bilmemkimler giremez” yazısı astırmıştır. ABD’de bir dönem ve hala bazı eyaletlerde bazı restoranların kapılarında ‘siyahlar giremez’ yazıyor. Avrupa’daki bazı spor kulüpleri çaktırmadan da olsa Ortadoğulu sporculardan uzak duruyor. Hatta ten rengi farklı sporcuları kadrolarına almıyorlar. 2009 yılında Eskişehir Osmangazi Kültür Dernekleri Federasyonu Başkanı Niyazi Çapa hazırladığı bir pankartta “Bu kapıdan Yahudiler ve Ermeniler giremez, köpeklere giriş serbesttir” yazmıştı. Pankart TCK’nın 216. maddesini ihlal ettiği için 5 ay hapis cezasına çarptırıldı. Ceza daha sonra para cezasına çevrilip ertelendi. Yani cezasız kaldı. Türkiye’de bunlar cezasız kalırken yurtdışında da … Okumaya devam et Cumhuriyetin kapısındaki ‘girilmez’ tabelası

AKP’den önce Süryani yoktu!


Bu Meclis, Süryani vekile ‘evine git’ diyor ama evine gittiğinde de öldürülmesini engelleyemiyor. Evi Mardin olan bir insanı, ‘evine git’ diye tehdit etmek, onun bu ülkede varlığından bihaber olmak kadar ayıp aslında. AKP ve kendine ‘Türk‘ diyen hareketin geleneğidir, kendilerinden önce olanları yok sayarlar. Türkiye’deki ilk Ermeni opara sanatçısı veya ilk Rum meyhanesi, ilk Ermeni veya Rum pilot, ilk olimpiyat şampiyonu, hatta ilk sosyalist yoktur… Onların tarih bilgisinde hep ‘ilk Türk’ vardır. O yüzden, tarih onlarla başlar ve onlarla bitecektir. Onlar anlatmayı bitirdiğinde bitecektir. O süre zarfında atıp tutmaya ve anlatmaya devam ederler. Ve kendi birkaç on yıllık kariyerlerinde, bu akımlar ve … Okumaya devam et AKP’den önce Süryani yoktu!

Kudüs’te Ermeni mahallesi istenmiyor


En eski Ermeni diasporası diyebileceğimiz Kudüs Ermeni Mahallesi, aralıksız olarak milliyetçi ve ırkçı saldırılara uğruyor. Karabağ savaşında açıktan Azerbaycan’ı destekleyen İsrail, Kudüs’te Ermenileri istemiyor. En eski Ermeni diasporası diyebileceğimiz Kudüs’teki Ermeni toplumu, yok olma tehlikesi ile karşı karşıya. Geçtiğimiz yıldan bu yana Kudüs’teki Ermeni mahallesi aralıksız olarak milliyetçi ve ırkçı saldırılara uğruyor. ‘Ermeni bahçeleri’ olarak bilinen arazinin usulsüz bir şekilde Kudüs Ermeni Patrikhanesi’nin elinden alınma girişiminin ardından son olarak patrikhanenin içinde bulunduğu alana maskeli kişiler gaz bombalarıyla saldırdı, dina damlarını tartakladı. 29 Aralık’ta siyah kıyafetli, maskeli, sopalar ve göz yaşartıcı gaz bombaları taşıyan yaklaşık 30 kişilik bir grup, Kudüs Ermeni Mahallesi’ne … Okumaya devam et Kudüs’te Ermeni mahallesi istenmiyor

Gagik I nerede?


19 ekim 2022 artigercek 1994 yılında çekilmiş bir fotoğraf, arada sırada dolaşır durur sosyal medyada. Kars’taki, Ermenilerin tarihi kenti Ani şehrinin ünlü Pakraduni Kralı Gagik I’in kolu olduğu efsane edilir. Bugün gündemden uzak, tarihe yakın ama bir o kadar da günümüzün içinde olan Gagik I’in olağandışı heykeli ve hikayesini anlatacağım size. Ani şehrini bilmeyen yoktur. Yıllarca “ANI ören yeri” diye adını inkar edenlere karşın il kültür müdürleri dahil herkesin ‘Ani’ olduğunu bildiği bu şehir, bir Ermeni krallığının başkentiydi. Ermenistanla şu anda aralarında bir adım var. Arpaçay nehrinin bir yanı Türkiye diğer yanı Ermenistan. Sınır yalandan aslında. Kentin giriş kapısının yanından … Okumaya devam et Gagik I nerede?

Ordulu bir edebiyat bekçisi: Zareh Vorpuni (Öksüzyan)


9 kasım 2022 artigercek Son dönemde Karadeniz’deki eski Ermeni yerleşim yerleriyle ilgili daha fazla araştırma yapılmaya başlandı. En azından mikro tarihçilik açısından, tam anlamıyla akademik bir çalışma olarak görülmese de giderek artan sözlü tarih çalışmaları ve yerelde genç araştırmacıların çevresindeki kültürel mirasa olan ilgisinin artması sanırım bunun en önemli nedeni. Ben Karadeniz uzmanı olmasam da Ordu’yu, Trabzon ve Samsun’da yerelde birçok gençle haşır neşir olmuş ve gezmiş biri olarak o dönem içine kapanık olan kişilerin torunlarının ve çocuklarının şimdilerde ‘kendilerinden’ Karadenizlilere hikayelerini anlattıklarına şahit oluyorum. Bu anlamda Gamurç’ta da konuk ettiğim ve Ordu Ermenilerini konuştuğumuz Güven Bayar benim gözümü açanlardan … Okumaya devam et Ordulu bir edebiyat bekçisi: Zareh Vorpuni (Öksüzyan)

Aliyev Karabağ’ı niye almadı?


04 01 2023 artigercek Kimse yazmıyor, biz yazalım. Karabağ’da 20 günden fazla bir süredir insanların dış dünya ile ilişikisi fiziki olarak kesilmiş durumda. Azeri ‘aktivist’lerin Rus Barış gücünün tuttuğu ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğu Laçin koridoru 23 gündür kapalı. Bu yüzden ülkeye ne gıda girebiliyor, ne ilaç, ne de nakit para. Bir yandan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın sonuçsuz kalan çabaları sürerken diğer yandan dünya gözünü kapamış ve sırtını çevirmiş Karabağ’ın yok olmasını bekliyor sanki. Türkiye medyası ise Şuşi’de turizm gezi programları çekmekle meşgul. Son olarak NTV Şuşi’de ‘gezelim görelim’ programı çekip, tek satır Ermenilerden bahsetmeden 45 dakikayı doldurdu. Ana akımdan … Okumaya devam et Aliyev Karabağ’ı niye almadı?

Orwell’in Yahudi, Rum ve Ermenilerle alıp veremediği


11 01 2023 artigercek Bazen dünya ve üzerindeki bizler, var olan bir akımın peşine kapılıp gidiyoruz. Sosyal medya öyle Bir şey mesela. Kapıldık. Şimdi artık olmazsa olmazı yaşamımızın. Ancak kontrolü kimin eline verdiğimizi biliyor muyuz? Hayır. Önümüze çıkan bir makaleyi okumak istediğimiz sitede veya cep telefonumuza indirdiğimiz bir aplikasyonda her “kabul et” düğmesine bastığımızda bilgilerimizin birine satılmasına izin veriyoruz aslında. Hani diyorlar ya bazı teknoloji devleri, “Bir şey bedava ise orada satılan mal sensindir”. Bizimki de o misal işte. Eskiden yok muydu bu akıma kapılmalar. Vardı tabii ki. Ama şimdiki kadar hızlı ve görünür değidi. Ne de olsa o zaman … Okumaya devam et Orwell’in Yahudi, Rum ve Ermenilerle alıp veremediği

“Devletin resmi politikası zırnık değişmemiştir”


17 01 2023 artigercek Bir 19 Ocak daha geldi. Farklı bir ruh hali ile giriyoruz biz Ermeniler. Bir yanda seçimler diğer yanda Karabağ’da abluka alına alınmış 120 bin Ermeninin haberlerini takip ederken her gün, geleceğe umutla bakmak her geçen gün daha da zor hale geliyor. Bazen dışarıda olmanın verdiği utançla, içerideki fikir insanlarımıza, siyasetçilerimize danışmak bizleri umuda daha da yaklaştırabiliyor. Hrant Dink’i katledilişinin yıldönümünde anarken, Türkiye Ermenistan arasındaki göstermelik ‘normalleşme’ adımlarını bu kez Edirne’de tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a sordum. O içeriden bizim dışarıdan gördüğümüzden daha fazlasını, daha iyi görebiliyor. Niye mi Selahatin Demirtaş’ın bu konudaki … Okumaya devam et “Devletin resmi politikası zırnık değişmemiştir”